สรรพคุณของมะหาด

มะหาด สมุนไพรเลื่องชื่อด้านความสวยความงาม  มะหาดมีถิ่นกำเนิดจากทวีปเอเชียใต้ ชื่อทางวิทยาศาสตร์ของมะหาดคือ Artocarpus lakoocha Roxb. มะหาดเป็นไม้ยืนต้นในวงศ์ Moraceae ส่วนในไทยส่วนใหญ่จะรู้จักสมุนไพรชนิดนี้ในชื่อมะหาด แต่มะหาดก็ยังมีชื่อตามท้องถิ่นอื่น ๆ อีกคือ กาแย ตาแป ตาแปง (มลายู นราธิวาส) มะหาดใบใหญ่ (ตรัง) หรือบ้างก็เรียกสั้น ๆ ว่า หาด

มะหาด ลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นอย่างไร  ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของมะหาดเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่สูงประมาณ 15-25 เมตร ลำต้นตั้งตรง ผิวเปลือกมะหาดมีลักษณะแข็ง ขรุขระ และมีสีน้ำตาลดำ หรือสีเทาแกมน้ำตาลมะหาดเป็นพืชใบเดี่ยว รูปทรงไข่ โคนเว้ามน ปลายแหลม กว้าง 5-12 เซนติเมตร ยาว 8-15 เซนติเมตร ขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อยเล็ก ๆ ใบมะหาดจะเรียงสลับกัน ใบอ่อนจะมีขน ส่วนใบแก่ขอบจะเรียบ ดอกมะหาดมีสีเหลืองออกเขียวนิด ๆ ขนาดเล็ก ดอกมะหาดจะออกเป็นช่อกลม ๆ ตามง่ามใบ ฤดูออกดอกมะหาดจะอยู่ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ไปจนถึงเมษายน ส่วนผลของมะหาดจะเป็นลูกกลม แป้น มีขนาดใหญ่ เส้นผ่าศูนย์กลาง 6-8 เซนติเมตร ผลมะหาดจะมีเปลือกขรุขระ เนื้อผลค่อนข้างนุ่ม ผลมะหาดจะออกสีเขียว ๆ เมื่อยังไม่แก่ แต่ถ้าแก่แล้วผลมะหาดจะออกสีน้ำตาลอมเหลือง ในผลมะหาดจะมีเมล็ด 1 เมล็ด ผลมะหาดจะออกช่วงเดือนมีนาคมไปจนถึงเดือนพฤษภาคม 

มะหาด สรรพคุณมากกว่าช่วยเรื่องผิว    แม้ว่าคนจะรู้จักมะหาดกันเพราะมะหาดเป็นส่วนผสมของโลชั่นหรือเครื่องสำอางอย่างสบู่มะหาด แต่จริง ๆ แล้วสมุนไพรชนิดนี้มีดีต่อสุขภาพมากกว่าที่คิด เอาเป็นว่าเรามาดูกันเลยค่ะ มะหาด สรรพคุณดียังไงบ้าง ขับพยาธิ  ผงปวกหาดมีฤทธิ์ร้อนเมา สรรพคุณช่วยขับพยาธิตัวตืดและพยาธิไส้เดือนได้ โดยใช้แก่นมะหาดที่มีอายุ 5 ปีขึ้นไป นำมาต้มกับน้ำ เคี่ยวจนเกิดฟองขึ้น จากนั้นให้ช้อนฟองขึ้นมาตากแห้ง แล้วจะได้ผงสีเหลืองที่เรียกว่า ผงปวกหาด นำมาบดเป็นผงละเอียด ขนาดรับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนชา (ประมาณ 3-5 กรัม) ผสมกับน้ำสุกเย็น ดื่มก่อนอาหารเช้า จากนั้นประมาณ​ 2 ชั่วโมงให้รับประทานดีเกลือหรือยาถ่ายตามเพื่อระบายท้อง ผงปวกหาดจะช่วยขับพยาธิไส้เดือนได้  ส่วนตำรับผงปวกหาดขับพยาธิตัวตืด ให้ใช้ผงมะหาด 1 ช้อนโต๊ะ ละลายในน้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ จากนั้นอีก 2 ชั่วโมงต่อมาให้รับประทานยาถ่ายตาม แต่สำหรับเด็กให้ใช้ผงมะหาดครึ่งช้อนโต๊ะ ละลายในน้ำมะนาว 1 ช้อนโต๊ะ อีก 2 ชั่วโมงต่อมาค่อยรับประทานยาถ่ายตามขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก่นเนื้อไม้มะหาดมีรสร้อน ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จัดเป็นยากระษัยเส้นสูตรโบราณ ช่วยให้เจริญอาหาร แก้เส้นเอ็นพิการ แก้ท้องผูก โดยวิธีใช้ให้ต้มเอาผงปวกหาดดังวิธีข้างต้น จากนั้นเก็บเอาผงมะหาดมาผสมกับน้ำสุกเย็นครั้งละ 1-2 ช้อนชา จิบเมื่อมีอาการ

ขับโลหิต แก้น้ำเหลืองเสีย  แก่นเนื้อมะหาดมีฤทธิ์ร้อนจึงช่วยขับโลหิตและน้ำเหลืองเสียได้ รวมไปถึงช่วยแก้หอบหืด ขับเสมหะ ขับปัสสาวะได้อีกด้วย วิธีใช้ก็ผสมผงมะหาดกับน้ำต้มสุกเช่นเคยแก้ไข้  รากมะหาดมีสรรพคุณช่วยแก้ไข้ ขับพิษร้อนใน แก้กระษัยเส้นเอ็น แก้ไข้ฝีภายใน เปลือกมะหาดก็มีฤทธิ์แก้ไข้ได้เช่นกัน โดยใช้เปลือกต้นเอาน้ำมาดื่มแก้ไข้แก้ผื่นคัน ผงปวกหาดที่ได้มาจากต้นมะหาดสามารถนำมาทาแก้ผื่นคันได้ โดยละลายผงมะหาดกับน้ำต้มสุก จากนั้นมาทาที่ผิวบริเวณที่มีผื่นคัน ทั้งนี้มีการบันทึกไว้ว่า ประเทศอินเดียและเนปาลใช้เปลือกต้นต้มนำแล้วสกัดเอาน้ำเปลือกมะหาดมาทารักษาสิว  อย่างไรก็ตาม การใช้สมุนไพรมะหาดอาจมีผลข้างเคียง เช่น อาการแพ้ มีผื่นคันขึ้น หน้าแดง ผิวแดง คัน ตาแดง มีไข้ ได้ในบางราย แต่อาการแพ้จะหายได้เองภายใน 1-2 วัน

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!